Dat was buiten de regisseur gerekend. Lynch doet niet aan nostalgie. En de americana in zijn films is nergens prentbriefkaarten-americana. Bovendien zijn de tijden veranderd. In het Reagantijdperk van de jaren tachtig opende Blue Velvet nog met voortuintjes en rode rozen, waarna de camera gauw genoeg inzoomde op de mekaar verslindende insecten die zich in het gazon schuilhielden. Onder Trump is de teloorgang van de middenklasse een feit en is zelfs het vernislaagje verdwenen. Weg voortuintjes met rode rozen.
(vanaf hier is een kleine SPOILER ALERT op zijn plaats. ‘k Ga natuurlijk niet alles verklappen maar ‘k ga toch even over de oppervlakte scheren)
In het Twin Peaks van 2017 is de houtzagerij al jaren dicht, woont een groot deel van de inwoners – inbegrepen schooljuffrouwen – in een woonwagenpark, verkopen mensen hun bloed om brood op de plank te krijgen, worden kinderen voor de ogen van hun moeder doodgereden en loert wapengeweld om elke hoek. De RR Diner wordt opgeschrikt door een schot, gelost door een kind in een voorbijrijdende auto die met het pistool van zijn vader zat te spelen, Tim Roth en Jennifer Jason Leigh worden doorzeefd met kogels omdat ze voor iemands oprit staan geparkeerd.
Geen cherry pie voor diegenen die terug wilden naar het Twin Peaks van hun jeugd, want het stadje uit onze herinneringen bestaat niet meer, als het ooit heeft bestaan. In de hele serie zie je Norma en Shelly nauwelijks damn’ good coffee zien serveren. Het gros van de vaste cast wordt gereduceerd tot figuranten – hun verhaal was vijfentwintig jaar geleden al uitverteld. Audrey Horne mag haar sensueel dansje nog eens doen maar ontwaakt meteen daarna op een onbestemde plek en blijft daar achter. Of was het allemaal een droom en had ze die lege witte ruimte in feite nooit verlaten?
Op de terugkeer van Dale Cooper himself – en dan heb ik het over de FBI-agent die we in de eerste twee seizoenen leerden kennen – moeten we zestien afleveringen wachten, en als hij dan eindelijk opduikt, is hij ook meteen weer weg. Want wanneer hij er uiteindelijk toch in slaagt om Twin Peaks te bereiken, blijkt het stadje en haar inwoners onherkenbaar veranderd. Geen hoop, geen verlossing. Niet voor Dale Cooper, niet voor Laura Palmer. Die ijselijke gil van haar – honderd procent onversneden doodsnood – resoneert door heel de serie.
Twin Peaks is een opgestoken middenvinger naar nostalgici geworden. Lynch gunt zijn fans geen fan service. Dit is per slot van rekening het Twin Peaks-universum, niet a galaxy far far away. En de stranger things in Lynchland zijn, nu ja, stranger dan in Stranger Things.
Wat een geniale smeerlap is die Lynch toch.
